Λέσινγκ, Ντόρις Μέι

(Doris May Lessing, Κερμανσάχ, Ιράν 1919 –). Βρετανίδα συγγραφέας. Ο πατέρας της, ο οποίος ήταν ανάπηρος, βετεράνος του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, υπηρετούσε ως υπάλληλος της Αυτοκρατορικής Τράπεζας της Περσίας και η μητέρα της ήταν νοσοκόμα. Το 1925 η οικογένειά της μετακόμισε στη Ροδεσία [σημερινή Ζιμπάμπουε]. Η μητέρα της, αυστηρή και με εμμονές για την ανατροφή των κοριτσιών, την έστειλε οικότροφη σε μια σχολή καλογραιών. Αργότερα, η Λ. παρακολούθησε ένα γυμνάσιο θηλέων στην πρωτεύουσα Σόλσμπερι [σημερινή Χαράρε], απ’ όπου αποβλήθηκε, στην ηλικία των 13 ετών. Η μόρφωσή της συνεχίστηκε κατ’ οίκον. Στα 15 της, εγκατέλειψε το πατρικό της σπίτι και άρχισε να αυτοσυντηρείται εργαζόμενη ως μπέιμπι σίτερ. Στα 19 παντρεύτηκε και απέκτησε δύο παιδιά. Λίγα χρόνια αργότερα, αισθανόμενη ότι είχε παγιδευτεί σε μια ζωή που της στερούσε κάθε δημιουργικότητα, εγκατέλειψε την οικογένειά της. Σχετίστηκε με την Αριστερή Λέσχη Βιβλίου, μια ομάδα κομουνιστών οι οποίοι ασχολούνταν με τη μελέτη, στέλεχος της οποίας ήταν ο δεύτερος σύζυγός της Γκόντφριντ Λέσινγκ. Το 1949, απογοητευμένη από το κομουνιστικό κίνημα (το οποίο εγκατέλειψε ολοκληρωτικά το 1954) πήγε στην Αγγλία με τον μικρό της γιο από τον δεύτερο γάμο της, και την ίδια χρονιά δημοσίευσε το πρώτο της μυθιστόρημα Η χλόη τραγουδάει (The grass is singing) εγκαινιάζοντας την καριέρα της ως επαγγελματία μυθιστοριογράφου. Το 1956, εξαιτίας της ανοιχτής κριτικής της στο καθεστώς του απαρτχάιντ (πολιτική φυλετικών διακρίσεων) και στη συντηρητική κουλτούρα των λευκών κατοίκων της Αφρικής, κηρύχθηκε ανεπιθύμητη στη Ροδεσία και στη Νότια Αφρική [σημερινή Νοτιοαφρικανική Δημοκρατία]. Τα μυθιστορήματά της των δεκαετιών του 1950 και του 1960 είναι σε μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφικά, εμπνευσμένα κυρίως από την εμπειρία της στην Αφρική, τα βιώματα της παιδικής της ηλικίας, την ανάμειξή της με την πολιτική και τους κοινωνικούς αγώνες. Τα δύο πρώτα από αυτά, Επιστρέφοντας στην πατρίδα (Going home, 1957) και Αναζητώντας τους Άγγλους (In pursuit of the English, 1960) περιγράφουν την εμπειρία της από τη μετάβαση στην Αγγλία και την πρώτη επιστροφή στη Ροδεσία. Τα επόμενα και σημαντικότερα αποτελούν μια σειρά, με την ηρωίδα Μάρθα Κουέστ η οποία μεγάλωσε επίσης στην Αφρική και συνέχισε τη ζωή της στην Αγγλία. Τα μυθιστορήματα αυτά δημοσιεύτηκαν σε δύο τόμους με τίτλο Παιδιά της βίας (Children of violence, 1964-65). Το χρυσό σημειωματάριο (The golden notebook, 1962) διαπραγματεύεται επίσης την προσπάθεια μιας συγγραφέως να επιβληθεί στην ανδροκρατούμενη κοινωνία της εποχής της μέσω της τέχνης της και θεωρείται από πολλούς ως ορόσημο για τη φεμινιστική λογοτεχνία. Στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, η Λ. στράφηκε σε εσωτερικές-μυστικιστικές αναζητήσεις, με τα μυθιστορήματα Οι αναμνήσεις ενός επιζώντος (Memoirs of a survivor, 1975) και το επιστημονικής φαντασίας Ο Κάνωπος στο Άργος (Canopus in Argos: Archives, 1983). Ανάμεσα σε αυτά μεσολάβησαν πολλές συλλογές διηγημάτων. Δημοσίευσε δύο μυθιστορήματα, Το ημερολόγιο ενός καλού γείτονα (The diary of a good neighbour, 1983) και Εάν μπορούσε ο γέρος (If the old could, 1984) με το ψευδώνυμο Τζέιν Σόμερς. Συνέχισε με τα μυθιστορήματα Ο καλός τρομοκράτης (The good terrorist, 1985), Το πέμπτο παιδί (The fifth child, 1988), Αγάπη, ξανά (Love, again, 1996), Mara and Dann (1999), Ο Μπεν στον κόσμο (Ben in the world, 2000, η συνέχεια του Πέμπτου παιδιού) και The sweetest dream (2001). Έχει επίσης εκδώσει δύο τόμους με την αυτοβιογραφία της και έχει γράψει θεατρικά έργα, καθώς και το λιμπρέτο μιας όπερας σε μουσική του Φίλιπ Γκλας (The marriage between zones three, four and five, 1997). Μεταξύ των πολλών διακρίσεων που της έχουν αποδοθεί για το έργο της είναι η υποψηφιότητα για το Νόμπελ λογοτεχνίας (1996), το βραβείο της Εταιρείας Βρετανών Συγγραφέων, επίσης το 1996, ο τίτλος της Κυρίας της Τιμής, η οποίος της απονεμήθηκε προσωπικά από τη βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας Ελισάβετ (1999), το ισπανικό βραβείο του Πρίγκιπα των Αστουρίας για τη λογοτεχνία (2001) κ.ά. Η Λ. έχει ευρέως αναγνωριστεί ως μια από τις σημαντικότερες συγγραφείς του δεύτερου μισού του 20ού αι. και μια εξέχουσα φυσιογνωμία του φεμινιστικού χώρου. Η Βρετανίδα συγγραφέας Ντόρις Μέι Λέσινγκ (φωτ. ΑΠΕ).